ภายหลังจากสงครามรัสเซีย-ยูเครน ทำเอาตลาดสินค้าโภคภัณฑ์ต่างพาเหรดกันขึ้นราคาเป็นว่าเล่น ไม่ว่าจะเป็น น้ำมัน ทองคำ ไม่เว้นแม้กระทั้ง ปุ๋ยเคมี ที่มีราคาปรับตัวสูงขึ้น 2-3 เท่า ภายในระยะเวลาเพียงไม่กี่เดือน ทำเอาพี่น้องเกษตรกรจำนวนมากได้รับผลกระทบ ปุ๋ยแพง แต่ถ้าหากเรารู้วิธีการผลิตปุ๋ยเองได้ก็จะช่วยลดต้นทุนการทำเกษตรกรรมได้
ปุ๋ยหมักจากเศษพืชผลทางการเกษตร
การทำปุ๋ยหมักจากเศษพืชผลทางการเกษตร เป็นตัวเลือกในลำดับต้น ๆ ของพี่น้องเกษตรกร เช่น ฟางข้าว, กากมันสำปะหลัง, เค้กอ้อยหรือขี้อ้อย ล้วนเป็นวัตถุดิบชั้นเยี่ยมในการผลิตปุ๋ยหมักและที่สำคัญราคาถูกอีกด้วย โดยมีวิธีการทำที่ง่ายและใช้เวลาน้อยที่สุดในการหมักดังนี้
- เศษพืชจากการทำเกษตร ฟางข้าว, กากมันสำปะหลัง, เค้กอ้อย 1,000 กิโลกรัม
- มูลวัว, มูลหมู, หมูไก่ 200-300 กิโลกรัม
- จุลินทรีย์ พด.1 1 ซอง (ขอได้ฟรีจากกรมพัฒนาที่ดิน ในแต่ละจังหวัด)
- น้ำสำหรับผสมจุลินทรีย์ 20 ลิตร
วิธีทำ
- ใส่ จุลินทรีย์ พด.1 ลงในน้ำ คนให้เข้าประมาณ 5-10 นาที
- นำวัสดุเศษพืชมากองชั้นแรก ให้มีขนาดกว้าง 2เมตร ยาว 3 เมตร สูง 30 เซนติเมตร รดน้ำให้ชุ่ม
- นำมูลสัตว์มาโรยในชั้นที่สอง รดน้ำผสมจุลินทรีย์
- นำเศษพืชและมูลสัตว์มาวางสลับกันไปมาในแต่ละชั้น พร้อมรดน้ำและจุลินทรีย์เหมือนในขั้นตอนที่ 2 และ 3 จนหมด โดยในชั้นสุดท้ายคลุมด้วยเศษพืช แล้วรดน้ำจุลินทรีย์ที่เหลือทั้งหมด
- รอการย่อยสลายประมาณ 6 -12 เดือน ขึ้นอยู่กับสภาพของปุ๋ยหมักว่าพร้อมใช้งานหรือไม่ โดยดูจากสีของวัสดุจะเป็นสีน้ำตาลค่อนไปทางดำ, เศษพืชเปื่อย ฉีกขาดง่าย ไม่มีกลิ่นเหม็น
ปุ๋ยน้ำหมักขี้หมูกับสารซุปเปอร์ พด.2
สำหรับปุ๋ยน้ำหมักขี้หมูกับสารซุปเปอร์ พด. 2 นี้ จะนิยมในหมู่เกษตรกรขาวไร่มันสำปะหลังและพืชผักสวนครัว เพราะช่วยให้พืชมีการเจริญเติบโตดีในช่วง 1-3 เดือน หรือมากกว่านั้นหากใช้รดเป็นประจำ ซึ่งมีวัสดุในการทำดังนี้
- ขี้หมูแห้ง 1 กิโลกรัม
- มุ้งเขียวหรือมุ้งตาข่ายสีฟ้าตาถี่ ๆ
- สารซุปเปอร์ พด.2 หรือ จุลินทรีย์ EM 10-20 ซีซี
- น้ำ 20 ลิตร
- กากน้ำตาล ½ ลิตร
วิธีทำ
- นำขี้หมูแห้งใส่มุ้งเขียวมัดปากถุงให้เรียบร้อยแช่ลงในถังที่มีน้ำ 20 ลิตร
- ใส่สารซุปเปอร์ พด.2 1 ซอง หรือ EM 10 ซีซี
- กากน้ำตาล ½ ลิตร
- คนให้ทุกอย่างเข้าด้วยกันนาน 15-20 นาที
- ปิดฝา หมักเป็นระยะเวลา 7-10 วัน แล้วนำเอาถุงใส่ขี้หมูออก
- เมื่อนำไปใช้งานเป็นปุ๋ยน้ำ ให้นำน้ำหมักขี้หมู ผสมน้ำในอัตราส่วน 1 : 20 รดน้ำต้นไม้ พืชผัก พืชไร่ ในตอนเช้า ทุก ๆ 7-10 วัน หรือใครสะดวกสามารถรดทุกวันหรือวันเว้นวันได้
- สำหรับขี้หมูที่ยกออกจากถังหมักสามารถนำไปใส่ต้นไม้หรือพืชผลอื่น ๆ ได้
ในสภาวะ ปุ๋ยแพง คาดว่าปุ๋ยหมักและปุ๋ยน้ำจะเป็นทางออกที่ดีให้แก่พี่น้องเกษตรกร เพื่อใช้ในการลดต้นทุนในกระบวนการทำเกษตรได้ โดยเฉพาะชาวนาที่ปัจจุบันราคาข้าวค่อนข้างต่ำมาก คงไม่สามารถแบกรับต้นทุนราคาปุ๋ยที่พุงขึ้น 2-3 เท่าตัว อีกทั้งสาร พด. 1 และ 2 ก็สามารถขอได้ฟรีจากกรมพัฒนาที่ดินในจังหวัดที่ท่านอยู่ได้